Późnopermskie tropy kręgowców z piaskowców z Tumlina w Górach Świętokrzyskich
Artykuł opisuje ichnofaunę kręgowców z piaskowców tumlińskich (pstry piaskowiec) w Górach Świętokrzyskich. Dotychczas ten zespół tropów uważany był za wczesnotriasowy, jednak udało się zidentyfikować ichnorodzaje swoiste dla późnego permu. Za permskim, nie zaś triasowym wiekiem badanego zespołu przemawia także nieobecność przedstawicieli ichnorodziny Chirotheriidae, charakterystycznej dla triasowych osadów kontynentalnych na świecie. Rozpoznano trzy ichnorodzaje (Batrachichnus, Limnopus i Amphisauropus) śladów płazów, pozostałe (Varanopus, Chelichnus, Dimetropus, Rhynchosauroides, Palmichnus, Paradoxichnium i Phalangichnus) są tropami gadów. Po raz pierwszy udokumentowano w dolnym pstrym piaskowcu występowanie Batrachichnus cf. salamandroides (Geinitz, 1861), Limnopus cf. zeilleri (Delage, 1912), Amphisauropus cf. latus Haubold, 1970, Varanopus aff. microdactylus (Pabst, 1896), Chelichnus cf. duncani (Owen, 1842) i Dimetropus sp.. Ustanowiono następujące nowe ichnogatunki: Rhynchosauroides kuletae, Palmichnus lacertoides, Paradoxichnium tumlinense, Phalangichnus gradzinskii i Phalangichnus gagoli.
Key words: Vertebrate footprints, ichnotaxonomy, Lower Buntsandstein, Tumlin Sandstone, Permian, Holy Cross Mountains, Poland.
Tadeusz Ptaszyński [TPtasz@interia.pl], ul. Strońska 1/12, PL−01−461 Warszawa, Poland; Grzegorz Niedźwiedzki [GrzegorzNiedzwiedzki@poczta.net−line.pl], Department of Biology, Warsaw University, ul. Miecznikowa 1, PL−02−096 Warszawa, Poland.